De Holland-Amerika Lijn is tegenwoordig een cruisemaatschappij gevestigd in
Seattle. Oorspronkelijk was het echter de naam van een scheepvaartverbinding tussen Rotterdam en New York. Bijna 100 jaar lang werden via deze trans-Atlantische verbinding goederen en passagiers van en naar de Verenigde Staten vervoerd. Grootindustrieel W.A. Scholten financierde de oprichting van de verantwoordelijke stoomvaartmaatschappij. Het eerste schip werd naar hem vernoemd.

Begin van de Holland-Amerika Lijn

De Nederlandsch-Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij werd opgericht in 1873. Om het bedrijf van de grond te krijgen, zocht men investeerders. De Groninger W.A. Scholten was geïnteresseerd en stak 600.000 gulden in de scheepvaartonderneming. Scholten had de voorafgaande decennia veel geld verdiend. Hij hield zich onder meer bezig met de productie van aardappelzetmeel en wordt gezien als de eerste landbouw-industrieel ter wereld. De Nederlandsch-Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij betrok een kantoor op de Wilhelminapier in Rotterdam. In 1917 opende het bedrijf er een nieuw pand. Tegenwoordig is in dit gebouw hotel New York gevestigd.

De W.A. Scholten

Het eerste schip van de Holland-Amerika Lijn was de W.A. Scholten. Op 16 mei 1874 begon het stoomschip aan z’n eerste reis van Rotterdam naar New York. De W.A. Scholten had een lengte van 112 meter en kon meer dan 500 passagiers vervoeren. Het schip onderhield jarenlang en zonder noemenswaardige problemen een verbinding met de Verenigde Staten. Tot november 1887. Die maand verving Jan Hendrik Willemszoon Taat tijdelijk de kapitein van de W.A. Scholten, omdat deze wegens ziekte niet kon uitvaren. Taat werkte sinds 1874 op de Holland-Amerika Lijn en voerde destijds eigenlijk het gezag over het schip de Edam.

Mist

Kapitein Taat had geen smetteloze reputatie. In september 1882 was hij met de Edam 1 tijdens mist al eens betrokken geweest bij een scheepsramp. De Edam 1 zonk en twee bemanningsleden kwamen daarbij om. Scheepvaartverzekeringen bestonden al wel, maar nog niet zo uitgebreid als bijvoorbeeld de tegenwoordige WA-verzekering voor auto’s. In juni 1884 werd Taat door de rechtbank echter vrijgesproken van schuld. November 1887 fungeerde hij eenmalig als kapitein op de W.A. Scholten tijdens een reis naar New York.

Noodlottige scheepsramp

Op 19 november voer het stoomschip voor de kust van Dover. Vanwege de mistige weersomstandigheden kon een aanvaring met de Britse Rosa Mary niet worden voorkomen. De W.A. Scholten liep grote schade op en zonk binnen een kwartier. Door slagzij konden niet alle reddingsboten worden ingezet. Dankzij uitgezonden noodsignalen werd een deel van de opvarenden echter gered door het schip de Ebro. Helaas kwamen ruim 130 passagiers en bemanningsleden om, waaronder kapitein Taat. Hoewel Scholten dit eiste, is er geen vervangend HAL-stoomschip naar hem vernoemd. De W.A. Scholten ligt op 30 meter diepte voor de kust van Dover.