De Esch, oudste watertoren van Nederland

Rotterdam is een stad van records. Zo heeft het onder meer de grootste haven van Europa en de hoogste wolkenkrabbers van Nederland. De stad beschikt echter ook over een historisch record. In Rotterdam staat namelijk ook de oudste watertoren van Nederland. Watertoren De Esch is al meer dan 150 jaar te vinden in de buurt van de oude havens van Rotterdam.

Schoon drinkwater voorkomt ziektes

Het is niet meer voor te stellen, maar lange tijd hadden mensen niet zo eenvoudig toegang tot schoon drinkwater als nu. Traditioneel gebruikte men putten en pompen om het lokale grondwater te bereiken of diende het oppervlaktewater als drinkwater. Uiteraard was dit niet vooraf gezuiverd. Het was dan ook een belangrijke bron van ziektes als cholera en tyfus. En hoewel ziekenfondsen rond 1800 opkwamen, was de medische wetenschap nog niet zo ver. Tegenwoordig kan je landelijke zorgverzekeraars vergelijken om zorg op maat te vinden. Maar destijds moesten mensen het doen met wat lokaal voorhanden was. Zowel qua drinkwater als ziekenfondsen.

Watertorens bij de steden

In de loop van de negentiende eeuw werd duidelijk welke effecten verontreinigd drinkwater op de volksgezondheid kon hebben. Amsterdam begon zijn drinkwater vanaf 1853 uit de Zandvoortse duinen te halen. Andere steden bouwden watertorens om een reservoir met schoon drinkwater te hebben. Vanaf 1856 stond bij Den Helder de eerste watertoren voor algemene drinkwaterdistributie. In de daaropvolgende decennia verrezen in Nederland een groot aantal andere watertorens. Een daarvan was watertoren De Esch bij de Nieuwe Maas. De webcam op De Esch biedt uitzicht op de rivier.

Watertoren De Esch

In de Tweede Wereldoorlog werd een groot deel van Rotterdam door het bombardement van mei 1940 verwoest. Maar ondanks zijn moderne skyline en vernieuwende architectuur heeft de stad middels De Esch ook de oudste nog bestaande watertoren van het land. Deze werd gebouwd tussen 1871 en 1873. Het bouwwerk werd ontworpen door architect C.B. van der Tak. Hij was ook degene die aan het Rotterdamse stadsbestuur voorstelde om een drinkwaterbedrijf op te richten. Enkele jaren later ontwierp Van der Tak de eerste Willemsbrug naar het Noordereiland. De architect heeft dus veel betekend voor de stad.

Rijksmonument

Watertoren De Esch heeft een hoogte van 48 meter en beschikte destijds over zeven waterreservoirs. Met een gezamenlijke inhoud van één miljoen liter was het een van de grootste Nederland watertorens. De toren valt behalve door zijn omvang ook op door zijn architectuur. Ontwerper Van der Tak combineerde verschillende negentiende-eeuwse bouwstijlen, waaronder neorenaissancistische en neoromaanse. In 1978 verhuisde het waterleidingbedrijf en kreeg de watertoren een andere functie. Begin jaren 80 werd De Esch een rijksmonument. Tegenwoordig zijn er onder meer een restaurant en kantoorruimtes in gevestigd.